Jak już wiemy z naszego poprzedniego artykułu, wykupienie polisy D&O przez spółkę nie może zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów firmy, ponieważ nie ma ona na celu wygenerowania przez przedsiębiorstwo żadnych dochodów. W ramach uzupełnienia zagadnienia dotyczącego kosztów ubezpieczenia władz spółki wyjaśniamy, czy powoduje ono przychód podatkowy po ich stronie ubezpieczonych z tytułu posiadania ochrony ubezpieczeniowej oraz jak ten fakt odnosi się do rozliczenia PIT, czyli podatku od osób fizycznych.
Polisy D&O a odpowiedzialność członków zarządu
Sprawowanie funkcji zarządczych wiąże się z dużą odpowiedzialnością i podejmowaniem wielu ważnych decyzji w przedsiębiorstwie. Ryzyko popełnienia błędu i wyrządzenia szkody osobie trzeciej jest więc bardzo duże i zdarzenie to naraża spółkę, jak i poszczególne osoby zajmujące określone stanowiska kierownicze, na straty finansowe i wizerunkowe. Wówczas członek zarządu, rady nadzorczej, prokurent, biegły rewident czy dyrektor generalny, a także pozostałe osoby pełniące funkcje zarządcze i kierownicze w spółce, odpowiadają całym swoim prywatnym majątkiem. Ich odpowiedzialność dotyczy więc szkód, za które odszkodowanie będą musieli wypłacić z własnej kieszeni. Polisy D&O stanowią ważną ochronę ubezpieczeniową, która chroni przed stratami finansowymi i pozwala zachować dobrą reputację oraz poszczególnych osób, jak i spółki, co wpływa również na ich wiarygodność.
Rozliczenie PIT – aspekt prawny
Żeby lepiej zrozumieć to zawiłe dla przedsiębiorców zagadnienie z obszaru księgowości, trzeba zasięgnąć informacji prosto u źródła – obowiązującej ustawy o podatku osobowym od osób fizycznych z dn. 26 lipca 1991 roku. Na wstępie należy zaznaczyć, że osoby zasiadające w zarządzie danej spółki muszą być osobami fizycznymi, co oznacza, że mogą one założyć własną działalność gospodarczą i być podmiotem w stosunkach prawnych, a także nabyć zdolność do czynności prawnych. Jednocześnie w praktyce oznacza to, że osoby pełniące najważniejsze funkcje w spółce nie mogą mieć osobowości prawnej, czyli założyć własną spółkę. Tak więc członkami zarządu mogą być jedynie osoby zatrudnione w przedsiębiorstwie na umowy cywilnoprawne, a także mające zarejestrowaną jednoosobową działalność gospodarczą (w tym przypadku kontrakt menadżerski). Drugim aspektem, który reguluje aktualny akt prawny, jest klasyfikacja przychodów, czyli co do nich należy. Zgodnie z ustawą o PIT przychody podatkowe stanowią otrzymane lub pozostawione do dyspozycji podatnika pieniądze oraz wartości pieniężne, a także wartość otrzymanych świadczeń, w tym nieodpłatnych. W kontekście ubezpieczenia władz spółki ubezpieczającym jest spółka i to ona zawiera polisy D&O, których przedmiotem jest odpowiedzialność za szkody spowodowane przez osoby pełniące funkcje zarządcze i kierownicze. W takiej sytuacji u kręgu ubezpieczonych dochodzi do przysporzenia majątkowego, ponieważ inny podmiot ponosi koszt finansowy. Oznacza to, że nie muszą oni ponosić wydatków na uzyskanie ochrony ubezpieczeniowej z własnych środków. Spółka opłaca składki ubezpieczeniowe, co powoduje u osób ubezpieczonych powstanie przychodu podlegającego opodatkowaniu PIT.
Polisy D&O a koszty uzyskania przychodów
Wykup polisy D&O dla poszczególnych osób nie spowoduje wydatku po stronie spółki, który można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów, ponieważ nie ma to na celu osiągnięcia przez nią przychodów. Innymi słowy, umowa ubezpieczenia nie spowoduje, że dane przedsiębiorstwo zwiększy swoje obroty. Ma ona jedynie na celu zabezpieczenie jej interesów i środków prywatnych osób na poszczególnych stanowiskach, a więc chronić przed stratami finansowymi. Jest więc to korzyść nie tyle dla samej spółki, ile dla poszczególnych osób, dlatego firma nie może zaliczyć polisy D&O do kosztów uzyskania przychodów. Zatem koszty ubezpieczenia D&O są kosztem w ujęciu bilansowym (muszą być uwzględnione w sprawozdaniu finansowym), ale nie w ujęciu podatkowym, czyli nie podlegają opodatkowaniu, co w myśl przepisów obowiązującej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oznacza, że nie mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.
Koszty spółki a przysporzenie majątkowe u osób ubezpieczonych
Cała trudność w rozumieniu zagadnienia, dotyczącego ujęcia polisy D&O w rozliczeniu PIT wynika z określenia przychodu u osób ubezpieczonych. Opłacanie składek ubezpieczeniowych przez spółkę powoduje przysporzenie majątkowe po ich stronie. Jednak należy pamiętać o tym, że umowa ubezpieczenia nie zabezpiecza poszczególnych osób z imienia i nazwiska. Oznacza to, że ochrona ubezpieczeniowa obejmuje obecny zarząd, radę nadzorczą, prokurentów, biegły rewidentów i pozostałych osób z kręgu ubezpieczonych, więc konkretne stanowiska, w których w trakcie trwania kadencji może dochodzić do rotacji składu. Ubezpieczeniem D&O są więc objęte osoby, których tożsamość na moment zawarcia umowy nie jest znana. Zatem grupa objęta ochrona ubezpieczeniową jest niemożliwa do zidentyfikowania, co uniemożliwia przypisane przychodu podlegającego opodatkowaniu do konkretnej osoby. Opłacana składka ubezpieczeniowa dotyczy wszystkich ubezpieczonych bez względu na to, w jakim gronie zasiadają, a co za tym idzie, świadczenia nie da się zindywidualizować. Z tego właśnie powodu nie da się określić przychodu podatkowego po stronie osób ubezpieczonych.
Podsumowanie
Podsumowując, ubezpieczenie D&O, które obejmuje ochroną ubezpieczeniową poszczególne osoby pełniące funkcje zarządcze i kierownicze, nie może zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów przez przedsiębiorstwo, ponieważ nie ma na celu zwiększenie generowanych dochodów. Mimo że powoduje przysporzenie majątkowe po stronie osób ubezpieczonych, nie będzie również przypisane jako przychód podatkowy, gdyż nie da się określić osób objętych ochroną ubezpieczeniową z imienia i nazwiska. Przy księgowaniu polisy D&O warto dokładnie omówić tę kwestię z księgowym.
ŚLEDŹ NAS