Jednoosobowa działalność gospodarcza to jeden ze sposobów generowania zysków. Jest to jedna z najpopularniejszych form prowadzenia działalności gospodarczej, którą wybierają przedsiębiorcy, zwłaszcza Ci początkujący. Jej założenie wiąże się z nielubianą przez wielu biurokratyzacją i formalizacją czynności, co czasami może sprawić nieco kłopotu osobom decydującym się na prowadzenie własnego biznesu w legalny sposób. W tym artykule wyjaśniamy krok po kroku, jak założyć jednoosobową działalność gospodarczą i na jakie aspekty należy zwrócić szczególną uwagę.
Czym jest jednoosobowa działalność gospodarcza?
Planując otworzyć własny biznes, w pierwszej kolejności należy zastanowić się nad jego formą prawną. W Polsce istnieje wiele rodzajów prowadzenia działalności gospodarczej – od prostych spółek cywilnych, aż po komandytowo-akcyjne czy z ograniczoną odpowiedzialnością. Jednak najprostszą w założeniu i zdecydowanie najtańszą jest jednoosobowa działalność gospodarcza, którą najczęściej wybierają freelancerzy, a także początkujący przedsiębiorcy. Jej założenie, podobnie jak w przypadku innych rodzajów działalności gospodarczej, wiąże się z dużym ryzykiem i wymaga posiadania wiedzy z zakresu księgowości, podatków, prawa, czy finansów oraz umiejętności menadżerskich, tworzenia strategii biznesowych, a także wielu kompetencji społecznych, aczkolwiek wciąż jest jedną z najpopularniejszych form prowadzenia własnego biznesu.
Podstawa prawna
W rozumieniu prawa jednoosobowa działalność gospodarcza to osobny byt prawny, który musi spełniać określone ustawowo wymogi. Przede wszystkim taka forma prowadzenia biznesu musi mieć cel zarobkowy, charakter zorganizowany, być wykonywana w sposób ciągły we własnym imieniu i w ramach swojej odpowiedzialności. Jest to nic innego jak firma, którą zarządza wyłącznie jedna osoba. Właściciel takiej formy biznesowej całkowicie odpowiada za prowadzoną przez siebie działalność. Obowiązującym aktem prawnym regulującym zakres funkcjonowania tego rodzaju działalności gospodarczej jest ustawa z dnia 6 marca 2018 roku o Prawach Przedsiębiorców. Definicję działalności gospodarczej określa artykuł 3 ustawy:
Działalnością gospodarczą jest zorganizowana działalność zarobkowa, wykonywana we własnym imieniu i w sposób ciągły.
ART. 3 Ustawa z dnia 6 marca 2018 – Prawo Przedsiębiorcy
Ważnym wymogiem w przypadku tej formy prawnej jest to, że nie może być ona prowadzona przez osoby prawne (np. korporacje, fundacje, spółki czy spółdzielnie). Jednoosobową działalność gospodarczą może założyć jedynie osoba fizyczna posiadającą pełną zdolność do czynności prawnych i będąca osobą pełnoletnią. Ponadto nie może to być osoba ubezwłasnowolniona (również częściowo).
Jakie korzyści daje jednoosobowa działalność gospodarcza?
Jednoosobowa działalność gospodarcza daje wiele korzyści dla przedsiębiorców. Przede wszystkim daje niezależność i ogromną swobodę w podejmowaniu działań i decyzji biznesowych. To właściciel firmy decyduje o wszystkim, co związane z jego biznesem. Ponadto jest dość prosta i tania w założeniu. Żeby ją założyć, właściciel nie potrzebuje do tego kapitału zakładowego. Kolejnym atutem jest możliwość rozliczania się na zasadzie uproszczonej księgowości, co na starcie redukuje koszty związane z prowadzeniem biznesu. Przedsiębiorcy mają również swobodę w wyborze odpowiedniej formy opodatkowania. Co więcej, do funkcjonowania firmy nie są potrzebni żadni wspólnicy. Korzyści jest wiele i to właśnie one sprawiają, że jednoosobowa działalność gospodarcza jest jedną z najczęściej wybieranych form prawnych prowadzenia biznesu.
Jak założyć jednoosobową działalność gospodarczą?
Założenie jednoosobowej działalności gospodarczej jest w istocie dość proste, aczkolwiek sam proces jej powstawania jest w pełni sformalizowany i już na tym początkowym etapie mogą pojawić się niejasności. Może być więc sporym wyzwaniem, zwłaszcza dla początkujących przedsiębiorców. W tym artykule wyjaśniamy, jak założyć jednoosobową działalność gospodarczą w kilku, prostych krokach.
Krok 1 – Ustalenie branży i nazwy firmy
Proces zakładania własnej firmy powinien zaczynać się od ustalenia nazwy oraz branży. Jednoosobowa działalność gospodarcza powinna mieć chwytliwą nazwę, która sama w sobie będzie atrakcyjna pod kątem marketingowym. Dobrze by było, aby sugerowała ona również zakres oferowanych usług. Nazwa dla firmy jednoosobowej formalnie powinna składać się z dwóch części. Pierwsza dotyczy wymogów, które zawarte są w przepisanych prawnych. Natomiast druga może być swobodnie dobrana przez przedsiębiorcę. Należy pamiętać o tym, że w obrocie gospodarczym właściciel firmy występuje pod swoim imieniem i nazwiskiem. Zatem prawdziwe w tym kontekście jest powiedzenie – firma to ja. W takiej sytuacji zalecane jest dodanie do swojego imienia i nazwiska część marketingową. Stanowić będzie ona informację dla klientów o rodzaju wykonywanych usług. Jednak nie jest to wymóg konieczny.
Krok 2 – Rozpoczęcie rejestracji działalności – wypełnienie formularza
Każdą formę pracy, która generuje dochód inny niż z tytułu umowy cywilnoprawnej, należy zarejestrować. Zatem prowadzenie własnej firmy musi być zgłoszone do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG), która stanowi rejestr dla przedsiębiorców prowadzących dochodowy biznes w Polsce. W tym celu należy wypełnić bezpłatny formularz. Można to zrobić na kilka sposobów:
- Osobisty wpis do rejestru w urzędzie miasta lub gminy.
- Listem poleconym, który zawiera poświadczenie notarialne.
- Droga elektroniczną przez Internet z użyciem kwalifikowanego bezpiecznego podpisu (profil zaufany).
- Za pośrednictwem Elektronicznej Platformy Usług Administracji Publicznej (e-PUAP).
We wniosku należy podać swoje, w tym: dane osobowe, dane teleadresowe firmy, przedmiot działalności datę jej rozpoczęcia, jak również formę opodatkowania.
Krok 3 – nadanie kodu PKD
Podczas rejestracji działalności należy nadać jej odpowiedni kod PKD, czyli Polskiej Klasyfikacji Działalności. To właśnie na jego podstawie ustala się zakres działalności gospodarczej. Innymi słowy, kod ten odpowiada za przypisanie firmy do danej branży. To tylko jeden z jego funkcji. Najważniejszą z nich jest systematyzacja podmiotów gospodarczych na potrzeby REGON. Zakładając swoją jednoosobową działalność gospodarczą, przedsiębiorcy muszą podać odpowiedni kod PKD, który będzie odpowiadać rodzajowi wykonywanej działalności.
Krok 4 – Nadanie numeru NIP oraz REGON
Kolejnym etapem jest nadanie numeru NIP i REGON, które musi mieć każda zarejestrowana firma. Pierwszy z nich to Numer Identyfikacji Podatkowej i, jak sama nazwa wskazuje, służy do rozpoznania płatnika celem odprowadzania podatków z tytułu uzyskiwania dochodów. Jest on tworzony w trakcie rejestracji firmy za pośrednictwem formularza. Natomiast REGON to 9-cyfrowy numer, który służy do kontaktów z urzędem skarbowym oraz zakładem ubezpieczeń społecznych.
Krok 5 – Wybór formy opodatkowania
Następnym krokiem jest wybór formy opodatkowania, czyli sposobu rozliczania się z urzędem skarbowym z osiąganych dochodów. Jednoosobowa działalność gospodarcza nie jest z tego zwolniona. Odprowadzanie stosownych składek może odbywać się w kilku formach:
- Zasady ogólne – jest to najczęściej stosowana przez przedsiębiorców forma opodatkowania. Polega na opodatkowaniu dochodu (a nie przychodu) według dwustopniowej skali. Od uzyskanego dochodu odprowadzany jest podatek w wysokości 17% (do kwoty 120 000 zł.) i 32% (15 300 zł + 32% nadwyżki ponad 120 000 zł). W przypadku rozliczania się na zasadach ogólnych podatnik jest obowiązany prowadzić księgę przychodów i rozchodów, w której ewidencjonuje swoje przychody i rozchody. Ten sposób rozliczania się z zysków ma wiele zalet, gdyż w ramach prowadzenia firmy można korzystać z ulg podatkowych;
- Podatek liniowy – wartość podatku wynosi 19%. W przypadku podatku liniowego przedsiębiorca opodatkowuje dochód (przychody – koszty). Istotną różnicą w tym przypadku jest stałe opodatkowanie bez względu na to, jakiej wysokości dochody będzie generować jednoosobowa działalność gospodarcza;
- Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych – ryczałt od przychodów ewidencjonowanych jest dość specyficzną formą opodatkowania, w przypadku której przedsiębiorca nie może pomniejszyć osiąganych przychodów o poniesione koszty podatkowe. Opodatkowany w tym wypadku jest jedynie przychód bez kosztów jego uzyskania. Wybiera się jedną spośród kilku stawek: 2%, 3%, 5,5%, 8,5%, 10%, 12,5%, 15%, 17%.
Krok 6 – zgłoszenie do ZUS-u i opłacenie pierwszych składek
Po dokonaniu rejestracji w odpowiedniej instytucji przedsiębiorca musi zgłosić swoją firmę do ZUS-u i opłacić stosowne składki. Jednoosobowa działalność gospodarcza w określonych sytuacjach może liczyć na preferencyjne warunki odprowadzania kwot. Z tego typu ulg może liczyć:
- Osoba zatrudniona na umowę o pracę, od której odprowadzane są już składki ZUS;
- Początkujący, niedoświadczony przedsiębiorca, który na pierwsze pół roku prowadzenia firmy może uzyskać ulgę na start, dzięki której będzie płacić jedynie składki zdrowotne;
- Przedsiębiorca, który uzyskuje niewielkie dochody. Wówczas płaci się tzw. „Mały ZUS”.
Ważny jest obligatoryjny dla nowych podmiotów prawnych termin, w jakim należy dokonać zgłoszenia do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
Podsumowanie
Jednoosobowa działalność gospodarcza jest wciąż jedną z najczęściej wybieranych form prowadzenia biznesu. Przed rejestracją jednoosobowej firmy warto zapoznać się z wszelkimi wymogami, jakie należy spełnić, a także jak wygląda sam proces. W tym celu można udać się po poradę do sprawdzonego biura rachunkowego, które wykona taką usługę odpłatnie, od a do z przeprowadzając przez cały proces rejestracji.
ŚLEDŹ NAS