Jednoosobowa działalność gospodarcza czy spółka. Co wybrać? - L.INC

Często w naszej praktyce biznesowej spotykamy się z dylematem klientów, który dotyczy wyboru formy prawnej prowadzonego biznesu.  Nie jest to łatwy temat, biorąc pod uwagę możliwości, jakie oferuje polskie prawo przedsiębiorcom rozpoczynającym działalność zarobkową. Jednoosobowa działalność gospodarcza czy spółka? Co wybrać? W dzisiejszym artykule omówimy oba te rodzaje i wskażemy aspekty, na które należy zwrócić szczególną uwagę, dokonując prawidłowego wyboru.

Podstawowe rodzaje działalności w Polsce

Na naszym firmowym blogu pisaliśmy już o tym, jakie rodzaje działalności funkcjonują w naszym polskim prawie. Otóż planując otworzyć własny biznes, w pierwszej kolejności musimy dokonać wyboru pomiędzy jednoosobową działalnością gospodarczą a spółką. O ile ten pierwszy rodzaj jest stosunkowo prostym konstruktem prawnym, o tyle w przypadku spółek mamy do czynienia z większą złożonością. Wybór któregoś z nich jest uwarunkowany wieloma czynnikami (które omawiamy w dalszej części wpisu), a także osobistymi preferencjami. Przyjrzyjmy się pokrótce obu formom prawnym, ponieważ dzięki temu będziemy potrafili dokonać prawidłowego wyboru.

Jednoosobowa działalność gospodarcza – podstawowe założenia

Jednoosobowa działalność gospodarcza jest to rodzaj prowadzenia własnego biznesu, który ma generować zyski dla przedsiębiorcy. Cel zarobkowy firmy to przede wszystkim jeden z wymogów określonych ustawowo przez ustawodawcę. Oprócz tego JDG musi mieć charakter zorganizowany, być wykonywana w sposób ciągły (we własnym imieniu) i w ramach swojej odpowiedzialności. Oznacza to, że założyciel/właściciel takiej firmy całkowicie odpowiada za prowadzoną przez siebie działalność i nie może jej nikomu powierzyć. Wiąże się to z tym, że za wszelkie skutki błędnych decyzji odpowie osobiście. Mówiąc potocznie, firma to ja.

Ważnym wymogiem w przypadku tej formy prawnej jest również to, że nie może być ona prowadzona przez osoby prawne (np. korporacje, fundacje, spółki czy spółdzielnie). Jednoosobową działalność gospodarczą może założyć jedynie osoba fizyczna posiadającą pełną zdolność do czynności prawnych i będąca osobą pełnoletnią. Ponadto nie może to być osoba ubezwłasnowolniona (również częściowo).

Obowiązującym aktem prawnym regulującym zakres funkcjonowania tego rodzaju działalności gospodarczej jest ustawa z dnia 6 marca 2018 roku o Prawach Przedsiębiorców. Definicję działalności gospodarczej określa artykuł 3 ustawy:

Jednoosobową działalnością gospodarczą jest zorganizowana działalność zarobkowa, wykonywana we własnym imieniu i w sposób ciągły.

ART. 3 Ustawa z dnia 6 marca 2018 – Prawo Przedsiębiorcy

Proces założenia JDG jest stosunkowo prosty i przede wszystkim nie wiąże się z żadnymi opłatami. Każdy przedsiębiorca decydujący się na tę formę prawną jest zobowiązany do zarejestrowania swojej firmy w CEIDG, czyli Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności gospodarczej. Jest to elektroniczny rejestr przedsiębiorców, którzy działają w Polsce. Przeznaczony jest zarówno dla osób, które chcą założyć własny biznes, jak i dla ludzi szukających informacji o danej firmie.

Zalety i wady jednoosobowej działalności gospodarczej

Jednoosobowa działalność gospodarcza daje przede wszystkim dużą swobodę i elastyczność. Dlatego najczęściej wybierają freelancerzy, a także początkujący przedsiębiorcy. Sprawdza się również świetnie jako start-up, a także dla osób, które chcą sprawdzić, czy ich pomysł na biznes wypali i okaże się rentownym przedsięwzięciem.

Zalety

Do najważniejszych korzyści prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej można zaliczyć:

– Duża swoboda działań i elastyczność – pracujesz, kiedy chcesz i to od Ciebie w dużej mierze zależy wysokość generowanych zysków.

– Brak kosztów założenia jednoosobowej działalności gospodarczej – rejestracja w CEIDG jest darmowa.

– Możliwość przekształcenia działalności w spółkę – w związku z rozwojem biznesu. O przekształceniu więcej piszemy tutaj –> https://linc.com.pl/przeksztalcenie-jednoosobowej-dzialalnosci-gospodarczej-w-spolke-z-o-o-co-musisz-o-tym-wiedziec/

– Niskie koszty obsługi księgowej – obowiązek prowadzenia KPiR (Księgi Przychodów i Rozchodów) jest tańszy niż w przypadku spółek.

– Brak wymogów tworzenia kapitału zakładowego – żeby założyć jdg, nie trzeba w tym celu wnieść kapitału zakładowego.

– Możliwość wyboru optymalnej formy opodatkowania – zasady ogólne (skala podatkowa), podatek liniowy lub ryczałt od przychodów ewidencjonowanych (wybrane branże)

– Proste i klarowne zasady zawieszania, wznowienia i likwidowania działalności – nie trzeba spełniać wielu wymogów, które pozwalają dokonać tych czynności.

– Możliwość korzystania z różnych ulg podatkowych i starania się o dotacje – duże wsparcie finansowe na początku prowadzenia własnego biznesu.

– Możliwość zatrudniania pracowników w razie potrzeby – na umowy cywilnoprawne i umowy o pracę.

Są to główne korzyści, jakie daje jednoosobowa działalność gospodarcza (JDG). Jednak ma ona także pewne ograniczenia. Jej założenie wiąże się z dużym ryzykiem niepowodzenia i wymaga posiadania wiedzy z zakresu księgowości, podatków, prawa, czy finansów. Niezwykle ważne okazują się być także umiejętności menadżerskie, tworzenia strategii biznesowych, a także kompetencje społeczne. O ile prowadzenie formalnych aspektów biznesu można komuś powierzyć (jak, np. naszej firmie), o tyle umiejętności społecznych i menadżerskich trzeba się nauczyć.

Wady

Wady jednoosobowej działalności gospodarczej to:

– Wysoka odpowiedzialność właściciela firmy – właściciel za wszelkie popełnione błędy odpowiada całym swoim prywatnym majątkiem

– Brak możliwości dziedziczenia firmy – w momencie śmierci właściciela, firma przestaje istnieć.

– Koszty związane z obowiązkiem odprowadzania składek ZUS – aktualnie 9% składki zdrowotnej w zależności od  wysokości zarobków w danym miesiącu (więcej o tym przeczytacie tutaj –> https://www.facebook.com/taxverbiurorachunkowe/photos/314195457131504)

Jednak mimo ograniczeń i zagrożeń, na założenie jednoosobowej działalności gospodarczej zdecydowało się do tej pory ponad 2,5 mln Polaków. Jest to liczba aktywnych podmiotów gospodarczych na naszym rynku.

Jednoosobowa działalność gospodarcza czy spółka – kiedy warto wybrać JDG?

Jednoosobowa działalność gospodarcza wymaga niewielkich kosztów prowadzenia firmy i daje możliwość prowadzenia uszczuplonej ewidencji podatkowej. Stąd też jest świetnym wyborem dla małych i średnich przedsiębiorstw, które nie wiążą się z dużym ryzykiem niepowodzenia. Przy większym ryzyku i stopniu odpowiedzialności może się po prostu nie sprawdzić. Ponadto JDG jest najczęściej wybieraną formą przez freelancerów i specjalistów w danej dziedzinie.

Kiedy jeszcze warto wybrać jednoosobową działalność gospodarczą? Przede wszystkim wtedy, kiedy chcemy działać na własną rękę i prowadzić mało ryzykowną działalność. Ponadto jdg będzie dobrym wyborem w momencie, kiedy nie posiadamy dużych inwestycji pieniężnych – brak obowiązku wniesienia kapitału zakładowego i opłat za rejestrację firmy.

Na jednoosobową działalność gospodarczą decydują się najczęściej:

– Programiści i specjaliści z branży IT – mogą oni liczyć na obniżenie podatków dzięki uldze IP BOX.

– Copywriterzy – tworzący różnego rodzaju treści na strony internetowe.

– Specjaliści ds. marketingu – w tym kontent marketingu i marketingu w social mediach.

– Specjaliści e-commerce – prowadzący sprzedaż produktów przez Internet.

– Właściciele małych firm remontowo-budowlanych – np. wykończenia wnętrz, remonty mieszkań.

– Trenerzy personalni – zajmujący się prowadzeniem klientów indywidualnych.

– Wolne zawody – zaliczają się do nich: księgowi, adwokaci, notariusze, radcy prawni, doradcy podatkowi, brokerzy i agenci ubezpieczeniowi, architekci, notariusze, psycholodzy czy lekarze.

Spółka – podstawowe założenia

Spółka, czyli druga forma prawna prowadzenia własnego biznesu, którą mogą wybrać przedsiębiorcy, jest podmiotem bardziej złożonym w porównaniu do jednoosobowej działalności gospodarczej. Mogą ją zakładać zarówno osoby fizyczne, jak i prawne. Zazwyczaj do jej powstania potrzebnych jest co najmniej 2 wspólników, aczkolwiek nie jest to reguła bezwzględna. Istnieje bowiem możliwość prowadzenia jednoosobowej firmy w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Ważnym elementem prowadzenia działalności w formie spółki jest umowa spółki, która określa związek wspólników oparty na realizacji wspólnych celów gospodarczych.

Obowiązującymi aktami prawnymi w przypadku spółki jest kodeks spółek handlowych i kodeks cywilny. To właśnie one regulują jej funkcjonowanie i podział na rodzaje.

Spółka jest to forma prawna odrębna od jednoosobowej działalności gospodarczej, która powstaje na podstawie zawartej umowy bądź statutu.

Spółka jest zakładana zazwyczaj w celach prowadzenia działalności gospodarczej. Jest odrębnym bytem prawnym, który posiada swoją osobowość prawną i zakres odpowiedzialności. Powstaje wraz z momentem wpisania jej do Krajowego Rejestru Spółek (KRS).

Rodzaje spółek w Polsce

W polskim prawie spółki można zaliczyć do dwóch podstawowych typów, które różnią się między sobą osobowością prawną czy podstawą, na której powstały. Wyróżniamy 2 główne rodzaje spółek: 

– Osobowe – powstają na podstawie kodeksu cywilnego, do ich utworzenia potrzebnych jest co najmniej dwóch wspólników i to oni reprezentują spółkę, za jej zobowiązania odpowiadają osobiście wspólnicy majątkiem prywatnym, nie posiadają osobowości prawnej (spółka cywilna, spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa, spółka komandytowo-akcyjna). 

– Kapitałowe – powstają na podstawie kodeksu spółek handlowych, do ich utworzenia wystarczy jeden wspólnik, a za reprezentację odpowiedzialne są specjalnie stworzone w tym celu organy, za ich zobowiązania odpowiada się majątkiem spółki, mają osobowość prawną (spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, spółka akcyjna, prosta spółka akcyjna). 

Pozostałe rodzaje spółek wpisują się, w któryś z dwóch, podstawowych typów. Jednym z głównych kryteriów klasyfikacyjnych jest podstawa prawna, w tym wypadku kodeks cywilny i kodeks spółek handlowych. Podział ten obrazuje poniższa grafika:

Wybór którejś ze spółek jest uwarunkowany różnymi czynnikami. Na przykład spółkę parterską mogą zawiązać jedynie przedstawiciele wolnego zawodu. Natomiast prosta spółka akcyjna przeznaczona jest głównie dla osób prowadzących działalność badawczo-rozwojową. Dlatego sam proces doboru odpowiedniej formy prawnej biznesu w postaci spółki jest złożony i zależy zarówno od rodzju branży, jak i wysokości potencjalnych przychodów.

Zalety i wady poszczególnych rodzajów spółek

Ogólną zaletą spółki w porównaniu do jednoosobowej działalności gospodarczej są większe możliwości w zakresie prowadzenia własnej firmy, w tym również w kontekście generowania zysków. Jednak każda z typów spółek ma swoje odrębne atuty i mankamenty.

zalety i wady spółek osobowych

Zalety i wady spółek osobowych przedstawia poniższa tabela:

Zalety i wady spółek kapitałowych

Natomiast zalety, jak i wady spółek kapitałowych prezentuje poniższa tabela:

Jednoosobowa działalność gospodarcza czy spółka – kiedy warto wybrać spółkę?

Spółkę z reguły warto wybrać w momencie, kiedy planujemy prowadzić własną działalność na szeroką skalę, tj. prowadzić współpracę z różnymi kontrahentami, przeprowadzać transakcje finansowe na dużą sumę pieniędzy czy otworzyć sieć oddziałów swojej firmy w całej Polsce. Co więcej, w niekórych branżach nie zawsze opłaca się prowadzić jednoosobową działalność gospodarczą i dużo korzystniejszym rozwiązaniem jest od razu pójscie w spółkę.

Jednoosobowa działalność gospodarcza czy spółka? Co wybrać?

Jednoosobowa działalność gospodarcza czy spółka? Przed dokonaniem prawidłowego wyboru należy wiedzieć, na co zwrócić uwagę w trakcie podejmowania procesu decyzyjnego. Wybór pomiędzy tymi dwiema formami prawnymi prowadzenia biznesu jest niezwykle istotny, gdyż w dużym stopniu deternimuje on sukces Twojego biznesu oraz wyniki finansowe.

Jednoosobowa działalność gospodarcza czy spółka? – na co zwrócić uwagę przy wyborze?

Podczas wyboru odpowiedniej formy prawnej należy wziąć pod uwagę szereg czynników, które będą miały wpływ na ponoszoną odpowiedzialność oraz koszty jej prowadzenia. Należą do nich przede wszystkim:

– wewnętrzna struktura firmy – liczba zatrudnionych zawodników; liczba wspólników; współpraca z inwestorami; planowana sprzedaż firmy w przyszłości; reprezentacja firmy.

– oszacowanie ryzyka w związku z prowadzeniem firmy – ryzyka finansowe, niewypłacalności wspólników, przejęcia udziałów; sposób finansowania firmy.

– szacunkowe koszty prowadzenia firmy – planowane przychody z działalności; poziom i skala rozwoju firmy.

Podsumowanie

Podsumowując, jednoosobowa działalność gospodarcza czy spółka? Wybór, co widać, nie jest wcale taki prosty, jak mogłoby się wydawać. Dlatego przed jego dokonaniem warto przeanalizować wiele czynników, takich jak strukturę wewnętrzną firmy, planowane przychody i skalę rozwoju, a także szacunkowe ryzyko. Warto również skonsultować tę sprawę z doświadczonymi specjalistami, a także doradcami podatkowymi, którzy pomogą dopasować formę opodatkowania do rodzaju biznesu. Optymalizacja firmy w tym zakresie pozwoli na uporządkowanie kosztów, więc pomoc w tym zakresie okazuje się być niezwylke cenna.

Nasza firma L.INC PEWNY PARTNER TWOJEGO BIZNESU od lat wspiera przedsiębiorców zarówno w podejmowaniu ważnych decyzji, jak i tworzeniu bezpieczeństwa pod względem podatkowym, finansowym, prawnych czy ubezpieczeniowym. Masz dylemat i nie wiecz, co wybrać – jednoosobową działalność gospodarcza czy spółkę?

Skontaktuj się z nami, umówimy się na niezobowiązujące spotkanie, podczas którego pomożemy Ci podjąć właściwą decyzję. Bo nasz cel to sukces Twojego biznesu!